คานบ้าน โครงสร้างส่วนสำคัญที่ทุกคนควรรู้จัก ควรเลือกใช้แบบไหนดี?

คานบ้านมีกี่แบบ?

1. คานไม้

ภาพ: เสาและคานไม้

คานไม้เป็นคานบ้านแบบดั้งเดิม เนื่องจากในอดีตไม้เป็นวัสดุก่อสร้างที่หาได้ง่าย โดยใช้ไม้เนื้อแข็ง เช่น ไม้เต็ง ไม้แดง ไม้รัง เพราะมีขนาดใหญ่และแข็งแรง มั่นคง นอกจากคานไม้จะรับน้ำหนักได้ดีแล้ว ก็ยังมีสีสันสวยงาม อบอุ่นเป็นธรรมชาติ แต่อย่างไรก็ตามในปัจจุบันไม้จริงนั้นหายากมากยิ่งขึ้น และมีราคาสูงมาก อีกทั้งยังต้องบำรุงรักษาอยู่สม่ำเสมอ เพื่อป้องกันความเสียหาย ทำให้โครงสร้างลักษณะนี้จึงไม่ได้รับความนิยมมากนัก

ข้อดี: สีสันและลวดลายสวยงามเป็นธรรมชาติ ใช้ตกแต่งบ้านให้อบอุ่นมากยิ่งขึ้นได้ 

ข้อเสีย: ราคาสูงมากและต้องหมั่นบำรุงรักษาอยู่เป็นประจำ

2. คานเหล็ก

ภาพ: คานเหล็ก

คานเหล็ก คือ คานที่สร้างจากเหล็กรูปพรรณ ซึ่งผลิตจากโรงงานมาพร้อมใช้งาน เมื่อมาถึงหน้างานก็นำมาเชื่อมประกอบกันได้เลยทันที จึงช่วยประหยัดเวลาและค่าแรงได้เป็นอย่างดี ถึงแม้ว่าคานเหล็กจะเหมาะกับอาคารขนาดเล็กอย่างบ้าน แต่ก็นิยมใช้กับตึกสูงมากกว่า เนื่องจากต้องอาศัยช่างก่อสร้างที่มีความชำนาญสูง อีกทั้งยังต้องทาสีกันสนิม หรือหุ้มวัสดุกันไฟก่อนใช้งาน อีกทั้งยังต้องหมั่นบำรุงรักษาอยู่เสมอ จึงไม่สะดวกต่อการใช้งานในบ้านนัก เพราะจะต้องเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมตามมาในภายหลัง

ข้อดี: ผลิตจากโรงงานมาพร้อมใช้งานจึงมีขนาดได้มาตรฐาน ติดตั้งได้อย่างรวดเร็ว ช่วยลดต้นทุนด้านการก่อสร้าง

ข้อเสีย: รับน้ำหนักได้น้อยกว่าคานคอนกรีตเสริมเหล็ก ต้องใช้ช่างที่มีความชำนาญสูง และต้องบำรุงรักษาอยู่เป็นประจำ

3. คานคอนกรีตเสริมเหล็ก

ภาพ: คานคอนกรีตเสริมเหล็ก

คานคอนกรีตเสริมเหล็ก คือ คานที่สร้างด้วยคอนกรีตซึ่งประกอบด้วยปูนซีเมนต์ น้ำ ทราย และหิน โดยเสริมความแข็งแกร่งด้วยเหล็กเส้น เพื่อเพิ่มคุณสมบัติในการรับแรงดึง ถือเป็นคานบ้านที่ได้รับความนิยมอย่างมาก เพราะแข็งแรง มั่นคง มีราคาไม่สูง และเป็นโครงสร้างที่สถาปนิก วิศวกร และช่างก่อสร้างชำนาญมาก จึงออกแบบและก่อสร้างได้อย่างรวดเร็ว แต่คานคอนกรีตเสริมเหล็กก็มีจุดอ่อนที่ต้องใส่ใจขั้นตอนการเทปูนอย่างละเอียด เพราะไม่เช่นนั้นอาจเกิดการแตกร้าวขึ้นได้ง่าย

ข้อดี: แข็งแรง ทนทาน เพราะมีเหล็กช่วยรับน้ำหนัก ราคาถูกกว่าคานประเภทอื่น ช่างมีความชำนาญสูง

ข้อเสีย: ใช้เวลาก่อสร้างค่อนข้างนาน มีโอกาสแตกร้าวหากเทปูนและบ่มคอนกรีตไม่ได้มาตรฐาน

ได้รู้จักกับคานบ้านกันไปมากขึ้นแล้ว แต่เนื่องจากคานคอนกรีตเป็นรูปแบบที่ได้รับความนิยมสูง วันนี้จระเข้จึงมีวิธีการก่อสร้างคานคอนกรีตมาเป็นความรู้ดี ๆ ให้กับทุกคนที่กำลังวางแผนสร้างบ้านกัน เพื่อช่วยให้ทุกคนเข้าใจภาพรวมการสร้างและมองเห็นความผิดพลาดกันได้ง่ายยิ่งขึ้น

วิธีการก่อสร้างคานบ้านแบบคานคอนกรีตมีกี่แบบ

1. คานบ้านหล่อในที่

ภาพ: การหล่อคานบ้าน

1. วัดระดับและทาบเหล็ก วัดระดับเสาและคานทั้งแนวดิ่งและแนวนอน ผูกเหล็กและทาบเหล็กให้ถูกต้องตามมาตรฐาน ให้อยู่ในระยะที่คอนกรีตจะหุ้มเหล็กได้อย่างเหมาะสม เพื่อป้องกันเหล็กขึ้นสนิม 
2. ประกอบแบบหล่อ ประกอบแบบหล่อให้แน่น และทาน้ำยาถอดแบบเพื่อช่วยให้หลังเทคอนกรีตแล้ว ถอดแบบออกได้สะดวกยิ่งขึ้น โดยควรเลือกน้ำยาถอดแบบที่เหมาะกับสภาพแวดล้อมหน้างาน
3. เทคอนกรีต เทคอนกรีตที่ผสมแล้วลงในแบบที่ประกอบไว้ โดยเทอย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันคอนกรีตแบ่งชั้น อาจใช้เครื่องจี้เขย่าเพื่อช่วยให้คอนกรีตอัดแน่นได้ประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
4. ถอดแบบหล่อ หลังจากคอนกรีตแห้งตามระยะเวลาที่กำหนด ควรให้วิศวกรหน้างานเข้ามาตรวจสอบว่าเสาและคานได้ระดับ หรือมีร่องรอยแตกร้าวหรือไม่ 
5. บ่มคอนกรีต เพื่อให้คอนกรีตมีประสิทธิภาพสูงสุด และป้องกันน้ำในคอนกรีตระเหยเร็วเกินไป ควรใช้น้ำยาบ่มคอนกรีตทาหรือพ่นลงบนพื้นผิวคอนกรีต เพื่อช่วยลดปัญหาแตกร้าว

2. คานบ้านสำเร็จรูป

ภาพ: คานบ้านสำเร็จรูป

นอกจากคานแบบหล่อในที่แล้ว ก็ยังมีคานคอนกรีตสำเร็จรูป ซึ่งเป็นอีกหนึ่งตัวเลือกโครงสร้างบ้านที่ช่วยเพิ่มความสะดวกสบาย โดยคานสำเร็จรูปเป็นคานคอนกรีตที่หล่อมาจากโรงงาน มีขนาดมาตรฐาน พร้อมใช้งานได้เลยทันที ช่วยลดปัญหาการกำหนดส่วนผสมที่ไม่ได้มาตรฐาน ทำให้เกิดรอยแตกร้าวขึ้นระหว่างก่อนสร้างคาน โดยวิธีติดตั้งคานสำเร็จรูปทำได้ด้วยวิธีดังต่อไปนี้

1. วางเสาและคานบนรากฐาน นำเสาและคานที่หล่อมาจากโรงงานและพร้อมติดตั้งหน้างานได้เลยทันที วางลงบนตอม่อ และโครงสร้างรากฐานของบ้าน
2. หล่อบริเวณรอยต่อ ทำแบบหล่อเฉพาะที่บริเวณรอยต่อของหัวคาน และทาน้ำยาถอดแบบก่อนเริ่มเทปูนเพื่อเชื่อมต่อรอยต่อต่าง ๆ เพื่อให้ถอดแบบได้สะดวกยิ่งขึ้น
3. เทปูนเชื่อมรอยต่อ เทปูนเกร้าท์ที่มีกำลังอัดสูง เพื่อเชื่อมต่อจุดต่าง ๆ ไม่ควรใช้ปูนซีเมนต์ทั่วไป เพราะมีค่ากำลังรับแรงอัดต่ำกว่าค่ามาตรฐาน ทำให้โครงสร้างบ้านไม่แข็งแรง ทนทาน เท่าที่ควร 
4. ทิ้งให้แห้งและถอดแบบหล่อ เมื่อทิ้งคอนกรีตให้แห้งตามเวลาที่กำหนดแล้ว ให้วิศวกรตรวจสอบว่ามีความเสียหายหรือรอยแตกร้าวหรือไม่

ภาพ: น้ำยาถอดแบบจระเข้ แอดมิค โมลด์-โอ

เป็นอย่างไรกันบ้างกับความรู้เรื่องคานบ้านที่จระเข้นำมาฝากกันในวันนี้ สำหรับการก่อสร้างคานยอดนิยมอย่างคานคอนกรีตเสริมเหล็ก ไม่ว่าจะเป็นคานหล่อในที่หรือคานสำเร็จรูปต่างก็มีขั้นตอนการถอดแบบทั้งสิ้น และเพื่อให้คอนกรีตที่หล่อแล้วมีประสิทธิภาพมากขึ้น อย่าลืมเลือกใช้น้ำยาถอดแบบจระเข้ แอดมิค โมลด์-โอ น้ำยาถอดแบบสูตรน้ำมันพร้อมใช้งานทั้งภายในและภายนอก มีลักษณะเป็นฟิล์มเคลือบแบบหล่อ ช่วยป้องกันคราบสกปรกบนผิวคอนกรีต ทำให้ถอดแบบได้รวดเร็วและสะอาดยิ่งขึ้น ได้ผิวคอนกรีตที่เรียบเนียนไม่มีรอยแตกร้าว ช่วยให้โครงสร้างบ้านของคุณแข็งแรง ทนทาน ไม่ต้องเสียเวลาซ่อมแซมเสาและคานระหว่างก่อสร้าง